Ze zien je niet staan ...

Na een paar maanden van oplopende spanning en groeiende hopen afval, is er eindelijk een uitkomst uit het conflict in de schoonmaakbranche. De laatste  bemiddelingspoging heeft hiertoe bijgedragen. Uiteindelijk is over het doorbetalen van de eerste ziektedagen een doorbraak bereikt. Het heeft even geduurd en op veel plekken overlast en ongemak veroorzaakt, maar het lijkt niet voor niets.

In een recente training hebben we deze casus vanuit verschillende perspectieven bespreken en gespeeld. Het kostte de verschillende groepen weinig moeite zich in hun rol te verplaatsen. De schoonmakers werden al snel teleurgestelde medewerkers die weinig erkenning voor hun werk ervaarden. De werkgevers hadden het beste voor met de sector, maar stonden toch wel erg met de rug tegen de muur door toenemende prijsconcurrentie. En de media waren vooral uit op smeuiige berichten en confronterende beelden met uitpuilende vuilnisbakken.

Onderliggend bleek het wederzijds begrip en de moeite om je in elkaar te verplaatsen ver te zoeken. Dit deed mij denken aan een ervaring van een aantal jaar geleden. Ik deed een opdracht bij een stadsdeel van de gemeente Amsterdam. Onderdeel daarvan was de vuilophaaldienst. Om me in te leven in het werk en de mensen, wilde ik een dag meelopen. Als ik het echt wilde ervaren, moest ik maar eens op Koninginnedag meewerken. En zo geschiedde. In de middag liep ik achter de vuilniswagen, in de avond en nacht liep ik met een bezem over straat tussen de bezemwagens. In het begin was het nog leuk en gezellig. Iedereen was blij dat we de troep op kwamen ruimen. Dat veranderde toen het donker werd. Het duidelijkst werd dat na middernacht bij het Concertgebouw. Ik veegde de rommel op bij een tramhalte. Een late reiziger stond bij de tramhalte te wachten. Net toen ik langs hem heen liep en onze blikken elkaar zouden kruisen, versprong zijn blik. Hij keek me niet aan. Hij zag mij niet. Dat was een pijnlijk moment.

Later realiseerde ik me dat veel medewerkers van de vuilophaaldienst dergelijke ervaringen moeten hebben. Misschien niet bewust, maar ik kan me niet voorstellen dat dat niet onderliggend de verhoudingen schetst. En daarmee een patroon is dat iedere keer weer naar boven komt bij de conflicten in de schoonmaakbranche. Het gevoel niet gehoord en gezien te worden. En dan is een paar weken rotzooi op straat eigenlijk niet meer dan een schreeuw om aandacht en erkenning. In die zin was het eigenlijk nog heel mild.

Als ik terugdenk aan het gevoel dat ik die nacht kreeg, dan zijn we er goed afgekomen. En eigenlijk weten we dan ook wat de komende tijd aandacht vraagt. Wil je dit steeds terugkerende conflict echt oplossen, dan wordt het tijd dat we de mens achter de schoonmaker en de vuilophaler weer gaan zien. En dat is heel wat lastiger dan een half procentje meer of minder. Misschien is het doorbetalen van de eerste ziektedagen wel een eerste signaal hiervan.