Op de plaats waar wij gelijk hebben

Bijna drie weken geleden schreef ik een blog over de spanningen bij Ajax. De aandacht in de media verschoof naar de vraag wie er uit moest: Steijn of Mislintat. Inmiddels is Sven Mislintat ontslagen na een dramatische wedstrijd van Ajax tegen Feijenoord. Ajax haastte zich om aan te geven dat het niet over de wedstrijd ging of over het aankoopbeleid, maar over het ontbreken van 'een breed draagvlak binnen de organisatie'. Fanatieke supportersgroepen hadden het hoofd van Mislintat geeist, dat vervolgens in de woorden van Wessel Penning (Podcast Hard Gras) als ‘een stuk rood vlees’ werd opgediend. Vanuit de gedachte dat ze daar wel even zoet mee zouden zijn.

De F-side van Ajax meldde zich op X (vml Twitter) met een lijstje van zeven mensen die moesten vertrekken. Nog geen drie dagen na het vertrek van Mislintat kondigde de voorzitter van de RvC van Ajax, Pier Eringa, zijn terugtreden aan. De F-side reageerde tevreden. Zij weten wat er nodig is om Ajax uit het slop te trekken. Dus moet er naar hen worden geluisterd. De snelle reactie van Ajax na de rellen bij de klassieker, gaf de F-side brandstof om verder te gaan op het pad van het slachtofferen van mensen. Intussen staat de teller op drie nu ook Jan van Halst heeft gemeld dat hij niet terugkeert als RvC-lid. Het pad van het gelijk. Wij weten wat goed is voor Ajax (en die sukkels niet).

 

Op de plaats

waar wij gelijk hebben

zullen nooit bloemen

groeien in de lente

 

Op de plaats waar wij gelijk hebben
is de grond vertrapt en verhard
als op een binnenplaats.

 

Inmiddels is deze discussie in allerlei talkshows en podcasts overgenomen. De vraag wie nog meer het veld moeten ruimen bij Ajax. Het appelleert aan de behoefte iemand de schuld te kunnen geven als het tegenzit. Iemand anders de schuld geven versterkt je overtuiging dat jij het allemaal goed weet. Hadden ze maar naar jou geluisterd, dan was het niet mis gegaan. Jij hoeft niet te veranderen, jij hebt niks verkeerd gedaan of verkeerd besloten, jij bent okay. Sterker nog, je bent eigenlijk slachtoffer van anderen en hun keuzes. Dit kan je zien als een diep menselijke behoefte aan controle die we allemaal wel kennen. Soms op zijn plaats, vaker meer een emotionele behoefte dan iets wat je letterlijk moet nemen. Toch is de verleiding kennelijk groot om in dit narratief te stappen en mee te praten over wie weg moet, over wie schuldig is aan de slechte resultaten van Ajax. De onderliggende boodschap van teleurstelling en boosheid wordt genegeerd. 

Als gedachte-experiment heb ik met mijn zoon het team van Ajax in het populaire Playstation spel FIFA (nu EA Sports FC) opgesteld. De computer hebben we vervolgens de eerste tien wedstrijden van de competitie laten spelen. En wat was het resultaat? Ajax stond gedeelde tweede. Het valt misschien wel mee met de aankopen. Misschien gaat het niet alleen om de individuele spelers, maar ook om andere zaken die de huidige prestaties verklaren. Daarbij gaat het wellicht om de context van het team in het algemeen, de onderlinge chemie in het team, de coaching, toevalligheden, pech, hiërarchie, spanning in de organisatie, negatieve beeldvorming in de pers die de druk heeft opgevoerd. Kortom, een werkelijkheid waar veel factoren een rol spelen die samen een complexe wereld vormen waarin niet één iemand schuldig is, maar je met elkaar er wat van moet zien te maken. Rationeel klopt dat misschien beter, maar emotioneel voelt dat niet bevredigend. Een strijd tussen ratio en emotie. Het gevoel komt eerst, en als je geluk hebt reguleert en kanaliseert de ratio de primitieve reflex van de emoties (zie oa Tiemeijer, 2011).

 

Maar twijfels en liefde woelen
de wereld om
zoals een mol, zoals een ploeg.

 

En er zal gefluisterd worden op de

plaats waar het huis stond

dat verwoest is.

Yehuda Amichai

 

Intussen zijn er twee nieuwe, voormalige leden van de RvC gevonden om te helpen de rust terug te brengen. Rust die ook helpt om de ratio weer meer plek te geven en de emotie te temmen. Louis van Gaal gaat de RvC  adviseren. Laten we hopen dat die rust ook ruimte voor twijfel en onderzoek terugbrengt. Van daaruit kan een nieuwe toekomst voor Ajax groeien. In de wetenschap dat het nog de nodige tijd zal kosten om een weg uit de huidige malaise te vinden, ligt daar een grote opgave voor iedereen die met Ajax meeleeft: Hoe weersta je de verleiding om iemand de schuld te geven en beteugel je je eigen hyena's? Naast de sportieve uitdaging voor Ajax, ligt daar misschien wel de echte uitdaging voor alle Ajax-fans: geduld hebben en je eigen emoties beteugelen en vertrouwen op de ratio. 

Prettige wedstrijd!

Ruzie bij Ajax: Steijn eruit of Mislintat?

Er is weer ruzie bij Ajax. Maurice Steijn en Sven Mislintat spreken al twee weken niet met elkaar. De nieuwe Duitse technisch directeur heeft twaalf nieuwe spelers aangetrokken. De term vreemdelingenlegioen is al genoemd. En de trainer is niet bij betrokken bij de selectie, zegt hij. Sterker nog, al zijn suggesties zijn genegeerd. Dit kan niet anders dan verder escaleren. Zeker als Ajax niet snel resultaat gaat halen. Zie daar een korte samenvatting uit de media van de afgelopen paar weken. 

Het lijkt niet onlogisch dat de spanning is opgelopen. Ajax presteerde vorig jaar slecht en is dit seizoen niet groots begonnen. Er moest iets gebeuren. Toch hoeft niet direct de eerste spanning tussen trainer en directeur uit de hand te lopen. Al is dat wel wat er in de media wordt gesuggereerd. Steijn had namelijk gezegd dat hij zijn "ideeën bij Mislintat had neergelegd, maar dat hij andere keuzes heeft gemaakt”. Steijn zei vervolgens dat hij kon "leven" met een van de twaalf spelers. En dat werd gelezen als een diskwalificatie van de andere elf en daarmee als een oorlogsverklaring aan Mislintat. Als je dat er niet in las, dan werd het toch door veel journalisten gezien als een manier om toch minimaal zichzelf in te dekken. Linksom of rechtsom was het duidelijk dat de relatie op scherp stond. 

Is dat nou zo? Zou je het ook anders kunnen lezen? Is het echt al zo ver uit de hand gelopen dat de blauwhelmen de enige oplossing vormen? Of kan er toch nog iets gedaan worden om tot elkaar te komen en te voorkomen dat het verder ontspoort en eindigt in het vertrek van Steijn (of Mislintat)? Als je teruggaat naar de reacties van Steijn op vragen van journalisten, kan je daar ook Steijns zorg in horen of het gaat lukken om Ajax weer op de rit te krijgen. Voor hemzelf een spannende klus, voor Ajax een enorme opgave na een verloren jaar. Je zou ook kunnen horen dat Steijn misschien wel heel graag succes wil boeken en bang is dat hem dat niet gaat lukken en het zijn baan gaat kosten. 

Als ik het zo lees, voel ik bijna zijn zorg en vrees. Vanuit dat gevoel zou je ook een heel ander gesprek kunnen voeren. Het helpt dan wel als Mislintat bereid is ook zo te luisteren. Daar zou je elkaar weleens in kunnen vinden. En misschien helpt het als een neutrale derde daar even bij helpt, zodat het geen gezichtsverlies voor een van beide hoeft op te leveren. Als je dat niet doet, kan je snel terechtkomen in het moeras van de wederzijdse aanvallen. Er is weinig fantasie nodig om te bedenken dat Mislintat zich niet gelijk gesteund voelde door de opmerkingen van Steijn, maar eerder boos of geïrriteerd is omdat Steijn niet achter zijn keuzes en beleid is gaan staan. Als Mislintat van daaruit reageert, zijn we niet ver verwijderd van wederzijdse aanvallen en vernietigingsacties.

Zo ver is het nog niet. Er is nu nog even de tijd voor een goed gesprek waarin Steijn en Mislintat kunnen kijken of ze elkaar kunnen vinden. Daarvoor is het nodig ruimte te maken om te onderzoeken wat het perspectief van de anders is, wat hem beweegt, wat zijn zorgen en onderliggende gedachtes zijn en hoe dit bij de ander is overgekomen. Aannames over waarom Steijn gezegd heeft wat hij heeft gezegd en waarom Mislintat zijn keuzes heeft gemaakt, kunnen dan beter achterwege blijven of worden bevraagd. 

Voor dit gesprek is het nog niet te laat. En als het goed gaat, is er voor alle betrokkenen veel te winnen, niet in de laatste plaats voor Ajax. De enige verliezer zijn dan wellicht de media die wat minder sappige verhalen kunnen schrijven of Feijenoord dat als volgende tegenstander niet kan profiteren van de onderlinge strijd bij Ajax. Dan moet de echte strijd weer op het voetbalveld worden beslecht in plaats van in de kranten en op televisie.